Wie het weet, mag het zeggen
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Wie het weet, mag het zeggen – PopUpGedachte vrijdag 6 september 2024
Of je het een beetje goed doet. Vrienden en familie zeggen waarschijnlijk iets van ‘heus wel’, jijzelf over jezelf hebt vast iets van een redelijk tot goed op je eigen rapport bij te schrijven. Over het algemeen dan; er zijn altijd dingen die je jezelf kwalijk neemt en waar je onvoldoendes voor bijschrijft, maar door de bank genomen vinden we dat het aardig doen. Iedereen, eigenlijk wel, volgens onderzoek. Niet dat iedereen het goed doet, maar dat iedereen van zichzelf vindt dat ‘ie het toch wel enigszins bovengemiddeld goed doet. Dat is voor de wiskundigen onder ons, onmogelijk natuurlijk. Als iedereen bovengemiddeld is, wie zit er dan dat gemiddelde naar beneden te trekken.
Belangrijkste is dat we het niet zo goed weten. Ik stak gisteren – mijns inziens nogal terecht – de loftrompet over de wijze dwaasheid van Rouddy Kimpioka, vriend uit Congo, in gevangenis en kamp Moria een zegen voor zovelen – en we organiseren zijn feestje binnenkort. Maar is dat een eerlijke weging van zijn leven? Geen idee. En dat leven van mijzelf, van mijn familie? Natuurlijk allerlei kleine dingen, maar leven met de gedachte dat we het níet goed doen, ondergemiddeld – dat is niet zo makkelijk te verdragen. Maak je geen zorgen, dat is ook niet de stelling van deze popupgedachte. Dat gaat meer over het feit dat we het echt niet weten. Maar even toch: de gedachte dat we het ondergemiddeld zouden doen, is moeilijk te verdragen en misschien zijn daarom klimaatprofeten en aanklagers van koloniaal verleden of neo-koloniaal heden niet zo geliefd. Je kunt er weinig aan doen en toch ben je schuldig – klinkt als orthodoxe godsdienst en een machtsaanspraak over je leven. Want wie mij overtuigd dat ik een klootzak ben, doet mij kleiner worden en bijna automatisch vragen wat ik nu moet doen. En daar heb ik geen zin in, want wie is die ander nou helemaal.
Wie het weet, mag het zeggen. Vandaag schrijft Paulus – ik weet het, niet de meest geliefde auteur, maar hij zegt toch echt zinnige dingen – het volgende:
Mij is echter niets gelegen aan uw oordeel of dat van enige menselijke instantie. Ik oordeel niet eens over mijzelf. Want al ben ik mij van niets bewust, daarom ga ik nog niet vrijuit. De Eeuwige is het die over mij oordeelt. Oordeelt dus niet voorbarig, voordat de Eeuwige gekomen is. Hij zal wat in het duister verborgen is aan het licht brengen, en openbaar maken wat er in de harten omgaat. Dan zal ieder van God de lof ontvangen die hem toekomt.
Ik weet niet precies wat die komst van de Eeuwige is, maar dat is ook niet het springende punt van de tekst. Wie het weet, mag het zeggen, wordt in deze tekst beantwoordt met stilte. En onderstreept met de volgende stelling: ik weet het zelf niet eens. Anderen hebben niet over mij te oordelen – het klinkt hier bijna puberaal: ‘mij is niets gelegen aan uw oordeel of dat van enige menselijke instantie’. Nou, nou Paulus, ga nou eens netjes luisteren naar wat de dominee, de burgemeester, het wetboek, de buren of de goegemeente over je te zeggen heeft – ja toch? Niet eigengereid dat allemaal maar naast je neerleggen!
Toch wel, ‘niets eraan gelegen’. En dan is het eigen oordeel over of ik het een beetje goed doe, ook nog eens niet relevant want weten wij veel. Als we ergens niet objectief over kunnen zijn, dan is het wel over onszelf want we zijn ons eigen subject. En dan vertrouwen dat er ergens buiten deze maximale subjectiviteit en buiten al dat gedoe van proberen goed uit de verf te komen, belang van zelfbevestiging ten opzichte van de ander – dat dat er allemaal niet is, maar alleen ergens liefde en creativiteit en zorg, de ziel van de Eeuwige. En die mag oordelen en wegen en ik heb geen idee wat dat wordt.
Maar ik mag mijn eigen oordeel loslaten. Of iets zinnig is, of goed was, of werkelijk iets bijdroeg. En dat van anderen. En met overgave en zorg en creativiteit de liefde volgen, zorg dragen, keuzes maken, onderuit gaan en weer opstaan, feedback ontvangen en dat niet als eindoordeel maar als een interessant onderdeeltje van de mix van afwegingen beschouwen. Er is een vrijheid te vinden hier, geen eenvoudige, wel een liefdevolle. En dat is een prima einde van de eerste PopUpGedachte week.
Een hele goede vrijdag gewenst, meer popupgedachtes te vinden op www. Popupgedachte.nl – supertof dat er zoveel al meededen met de crowdfunding voor Rouddy’s feestje en vrede, en alle goeds.
