Er zijn er zovelen
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Er zijn er zo veel – PopUpGedachte dinsdag 9 juli 2024
‘Zoals zij zich toen onvoorwaardelijk in hebben gezet, dat bestaat niet echt meer. We zijn zo egoïstisch geworden’, aldus een zestienjarige winnares Carmen van een essaywedstrijd over dominee Overduin uit Twente. Hij redde samen met z’n team meer dan duizend mensen uit handen van de Nazi’s én zorgde na de oorlog voor SS en NSBkinderen. Beide zaten in de zaal afgelopen zaterdag en vertelden vol lof over deze bijzondere Overduin. Maar het zinnetje van Carmen raakte me. Net als de Joodse overlevende, die in de documentaire zegt: zo, op deze manier, dat bestaat niet meer.
Het stemt droevig en het doet mijn bloed borrelen. Want het bestaat wel degelijk. We hebben het blijkbaar niet aan Carmen vertelt. En haar leeftijdsgenoten. Carmen, die niet van gisteren is en zich interesseert voor geschiedenis en samenleving. En toch hebben we het haar niet verteld. En ook de oude man met al z’n ervaring, ziet de lichtende aanwezigheid en inzet van toen in donker contrast met nu.
Ik ken honderden Overduin’s persoonlijk. Ze zien er anders uit, ze doen de dingen anders, maar er zijn er duizenden, misschien wel tienduizenden. En dat is niet om deze unieke mens in een hokje te stoppen, maar de grenzen van Europa kennen zóveel mensen die rücksichtlos hun leven hebben omgegooid om zich in te zetten voor volkomen onbekende – en door veel politiek verguisde of gehate – mensen. Ik heb een paar van hun verhalen in mijn podcast Living as Neighbours opgenomen, maar dat zijn er maar een paar. Honderden mensen gered, duizenden soms? Teams opgezet om onderdak, paspoorten, clandestien vervoer, onderduikadressen, de hele rataplan. Alles gebeurt de hele tijd, het ziet er anders uit, het voelt andesr, maar het is niet anders. Behalve dan dat het nu is.
We moeten betere verhalen vertellen aan onze tieners én aan de oudere generatie – ach, eigenlijk aan ons allemaal. Dat het onwijs hoopvol is dat er zovelen zijn. Bescheidenheid hangt soms om de mensen heen die zich belangeloos inzetten. Angst ook om op een voetstuk te worden gehesen. En terecht. Want als zij op een voetstuk staan, hoeven wij het niet meer te doen. Maar de verhalen moeten worden verteld, want iedereen is uitgenodigd om mee te doen. Of dominee Overduin nu op je deur klopt omdat hij onderdak zoekt voor mensen – en het je leven zal omgooien of zelfs kunnen vernietigen – of dat het een netwerk is dat plek zoekt voor ongedocumenteerden als NOO. Met het strengste asielbeleid ooit, zullen er meer mensen gered moeten worden van uitzettingen die een wisse dood betekenen. Ben ik er klaar voor? Dat weet ik niet, maar we kunnen in elk geval het verhaal vertellen. Dat we niet in een andere, meer egoïstische tijd leven dan toen. Dat elke tijd vraagt om mensen die zich geroepen weten. Overduin zag een directe lijn tussen zijn handelen en zijn roeping, eenvoudig, toegewijd, geen gedoe. En daar zijn er altijd meer van nodig. Je hoeft het niet zomaar te worden, soms moet je ze gewoon vinden en een beetje volgen, en soms een handje helpen en voor je het weet ben je Team Overduin.
Jezus zegt het in zijn tijd al; de noodzaak aan mensen van licht in donkere dagen. Dit staat er vanochtend:
Bij het zien van die menigte mensen werd Hij door medelijden bewogen, omdat ze afgetobd neerlagen als schapen zonder herder. Toen sprak Hij tot zijn leerlingen: 'De oogst is wel groot, maar arbeiders zijn er weinig. Vraagt daarom de Heer van de oogst arbeiders te sturen om te oogsten.
Je hoeft niet meteen herder te worden van vanalles, maar gewoon arbeider. En er zijn er velen, heel velen. En die kunnen allemaal wel een handje gebruiken. Opdat Carmen en de haar opvolgende essayschrijfsters de verbanden gaan zien tussen toen en nu en dankbaar en hoopvol de verhalen kennen én vertellen.
Tot zover vandaag. Eenhele goede dinsdag gewenst – en vrede, en alle goeds.
