Wat te doen met mijn cynisme
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Wat te doen met mijn cynisme? – PopUpGedachte maandag 14 november 2022
Ik zou mezelf in de meeste situaties omschrijven als een hoopvol persoon. Toch kan ik niet heel erg meer van de kaart zijn als het politiek volkomen uit de hand loopt, als de mensenrechten van vluchtelingen stelselmatig en doelbewust worden geschonden, als er geen klimatologisch perspectief is. Soms wel, hoor. Maar vaak niet. Niet echt. Ik schrijf wel boze dingen soms, of ongeruste. Maar bén ik dat dan ook echt? Kan ik me nog echt kwaad maken op de cynische politieke spelletjes? Vaak, misschien wel te vaak, heb ik het idee dat ik het politieke belang wel doorzie, het cynische feit dat een deel van de politici vanaf het moment dat ze verkozen zijn bezig zijn met hoe ze de volgende keer weer verkozen worden. En dan ben je nooit meer verbaasd of boos of diep teleurgesteld. Je ziet alleen het eigen veronderstelde cynische gelijk bevestigd. Het is maar een deel van mij – gelukkig. Maar het is er wel.
Dat is dan maatschappelijk, politiek. Maar cynisme kan natuurlijk net zo goed gaan over de verwachtingen van de goedheid van de mens, vertrouwen in de toekomst van de aarde; je kunt wel niet willen vliegen maar uiteindelijk gaat het toch allemaal kapot, deugers zijn alleen uit op hun eigen eer, dus vlieg, eet, geniet. Laat je niet in de luren leggen door linksen of leiders, uiteindelijk moet je aan jezelf denken want als jij dat niet doet, doet niemand anders het.
Het is een soort gif dat in je bloedbaan kruipt en kriebelt en jeukt en een uitweg zoekt. Het vraagt om idealen los te laten, het zoekt naar zelfrechtvaardiging voor egoïstische keuzes, het heeft stiekem wel plezier in het ‘ontmaskeren’ van de mensen die zouden staan voor het goede. Het is de achterste rij in de klas die de strebers voorin uitlacht en de leraar niet serieus neemt. Het voelt machtig, want wie kan je nog wat maken als je alle wil om het goed te doen hebt opgegeven.
Vandaag zal in heel veel kerken en parochies wereldwijd de eerste Psalm worden gelezen. En daar staat onder andere dit:
“Gelukkig de mens die weigert te doen,
wat goddelozen raden;
die niet de wegen der zondaars gaat,
niet zit te midden der spotters.
maar die zijn geluk vindt in s'Heren wet,
haar dag en nacht overweegt.”
Goddelozen, zondaars, spotters. Het zijn nogal woorden. Ze zijn zomaar betekenisloos als je voor je gevoel de benepen moraal van vroeger hebt losgelaten. Je wordt zomaar argwanend tegenover zo’n tekst alsof die je van de vreugde en het plezier wil beroven. Terwijl het precies andersom is. Wat als de goddelozen, de zondaars en de spotters de cynici zijn. Die met een puberale gevoel van macht het plezier in het goede leven hebben opgegeven. Waar is dan de weg terug?
De psalmschrijver overweegt de leefregels van de Eeuwige dag en nacht. En vindt daar z’n geluk. Eenvoudig samen te vatten in liefde tot de naaste. En God zelf. En het doet me denken aan de vrouw die mijn laptop terug bezorgde. Ik had een lezing gegeven in Den Bosch en was mijn laptop daar vergeten. Ze moest toch naar Amsterdam, dus we ontmoeten elkaar op Centraal terwijl ze me de laptop gaf. Ze zei: je bent het antwoord op mijn dagelijks gebed. Wat een uitspraak, dacht ik nog. Wat heb ik gedaan. Zou ze de popupgedachtes volgen? En ze vervolgde: ik dank elke ochtend dat ik weer een dag mag leven en vraag of ik de kans mag krijgen iets aardigs te doen voor iemand en dat ik die kans dan herken. En toen was er deze laptop. Alsjeblieft.
Een klein maar groots verhaal. Waar het pantser van de cyinicus bij afbrokkelt en hij of zij onwillekeurig moet glimlachen om zoveel liefde. Ja, lieve cynicus, dat miste je hè? Die ongecompliceerde liefde. Nou, ga maar gewoon doen. Je zult er je niet minder van worden. Je kunt worden gekwetst als je cynisme wat laat varen, maar je maakt ook meer van het leven mee. En ik zal je gelukkig prijzen, zegt de psalmschrijver vanochtend.
Tot zover vandaag. Een hele goede maandag gewenst. En vrede, en alle goeds.
