Het einde van religie?
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Het einde van religie? – PopUpGedachte dinsdag 4 maart 2025
Theoloog en schrijver Reinier Sonneveld schreef onlangs ‘het einde van de hel’ waarbij hij een verrassende en hoopvolle visie op het leven na dit leven herintroduceerde als alternatief voor een eeuwige, onderveranderlijke hemel en hel situatie. Vanochtend een vraag of de tekst van de dag, uit één van de religieuze boeken, niet het einde van religie eigenlijk introduceert.
Wat religie is? De definities lopen uiteen, sommigen zeggen dat het van het woord bijeenbrengen komt, religare, anderen hebben er andere ideeën over. Maar de beeldtaal is wel duidelijk. Religie heeft meestal een gebouw, een serie symbolen en handelingen en gaan over een God. De dienst aan die God is de kern van het verhaal en er is altijd sprake van een groep die erbij hoort en een groep die er niet of nog niet of niet meer bij hoort. En er is vaak wat ingewikkeldheid over die insluiting en insluiting maar je kunt natuurlijk geen groep vormen als je er niet bij kunt gaan horen op een gegeven moment. Waardoor het dus ook nodig is dat je er niet automatisch bij hoort, anders is er geen toetreding mogelijk.
Sommige spiritualiteit noemt zich zeker geen religie, zoals het Bhoeddisme. Bhoedda is namelijk geen god. Tegelijk worden spirituele leiders binnen die stroming wel een beetje behandeld als voorgangers, dus het onderscheid is niet mega groot. Maar Bhoeddisten zouden zeggen dat het een levenswijze is.
Vandaag in de tekst van de dag een interessante uitspraak, die al veel ouder is dan de wijsheden van Jezus van Nazareth maar opvallende parallelen vertoont en je de vraag kan stellen of je nog wel over religies spreekt op deze manier. Dit staat er:
Wie de wet in acht neemt brengt vele offers,
wie zich houdt aan de geboden, brengt daarmee een vredeoffer;
wie een weldaad bewijst, brengt een spijsoffer,
en wie een aalmoes geeft, brengt een dankoffer.
De offercultus was het centrale deel van de religie van de kinderen van Abraham voor Christus. Naar de tempel gaan was naar de kerk gaan, bidden was offeren en tegelijk was het de collecte zogezegd. Maar hier zegt Jezus Sirach, dat wijsheidsboek wat half wel en half niet bij de bijbelboeken hoort: wie een weldaad bewijst, voldoet al aan de religieuze bijdragen die van je verwacht worden. En een aalmoes geven, iets geven aan iemand die het hard nodig heeft, is misschien al je collecte.
Maar daarmee is al het onderscheid weg, hè? We kunnen allemaal een weldaad bewijzen en een aalmoes geven. Daarvoor hoef je niet bij een religie te horen. Wat overigens ook de blijvende kritiek of feedback is van degenen die niet naar een kerk komen of tieners die er geen zin meer in hebben: ik hoef echt niet naar een kerk te gaan om een goed mens te zijn. En gelijk hebben ze. En een boek als Jezus Sirach en ook Jezus van Nazareth loopt liever het risico op minder religieuze maar meer goede mensen, dan meer religieuzen maar minder mensen die zich inzetten voor de mens en de wereld om zich heen.
Te makkelijk wordt religie losgezongen van het gewone leven, met teksten als deze wordt die weer middenin de samenleving geplaatst. Al is die plek van godsdienst maar een plek waar je herinnert wordt aan je maatschappelijke opdracht, aan de vraag van zorg voor de wereld en de ander, genade en aandacht voor het kwetsbare – dan heeft ze al een hele grote job gedaan. En zegt iemand; die herinnering heb ik niet nodig. Even goede vrienden. Ik wel. En liefst ook een community om steeds weer herinnerd te worden. En het geloof in een Eeuwige die de wereld niet loslaat in onzekere tijden, zodat mijn handelen en mijn soms zo gebrek aan handelen een context heeft, een dragende omgeving.
Tot zover vandaag even. Een hele goede dinsdag gewenst. Meer popupgedachtes te vinden op www.popupgedachte.nl en voor nu: vrede gewenst, en alle goeds.
