Kunnen we dat nog wel?
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Kunnen we dat nog wel? – PopUpGedachte donderdag 6 maart 2025
Het is lijdenstijd, tenminste dat is één van de woorden voor de veertigdagentijd. En er is superveel lijden in de wereld dat op onze schermen verschijnt en waar we iets mee moeten of willen of niet. Maar ons eigen lijden, vroeg ik me af vandaag. Kunnen we dat nog wel; lijden?
Hoezo, moet je dat willen dan en ‘liever niet’ toch. Het viel me op in een van de zinnetjes van de dag waarin Jezus van Nazareth zo aan het begin van deze veertigdagentijd zegt: “'De Mensenzoon,' zo sprak Hij, 'moet veel lijden en door de oudsten, hogepriesters en schriftgeleerden verworpen worden, maar na ter dood te zijn gebracht, zal Hij op de derde dag verrijzen.”
Dit is blijkbaar wat ‘ie moet gaan doen. Moet veel lijden. Dat is de goddelijke weg of de weg van de verbinding van God en Mens; door de pijn heen naar het licht. De rabbi die vooropgaat en geen makkelijke reis beloofd. Sommigen zeggen: dat scheelt, mijn reis was toch al niet makkelijk. Anderen zien er absoluut niet naar uit en hebben liever een lichter verhaal.
Jaren geleden organiseerde ik met een aantal kunstenaars in Amsterdam West de kunstroute ‘Lijdensweg West’. We hadden veertien kunstenaars waarvan we het werk vet vonden gevraagd om elk te reflecteren op één van de staties uit de ‘lijdensweg’. De Lijdensweg is de afbeeldingenserie van het lijden van Christus. Veertien vaste afbeeldingen waaronder de beroemde waarin Maria Jezus vasthoudt, nadat hij heeft geleden en is gestorven. Geëxecuteerd eigenlijk. De Pieta. En zo zijn er nog 13. We gingen er niet om religieuze reden, maar om maatschappelijke redenen mee aan de slag. Het idee was: lijden gebeurt bij ons in de stad achter de voordeur, we stoppen het weg en wassen ons gezicht als we naar buiten ging zodat we ‘voor de dag’ kunnen komen. Maar lijden doen we allemaal. Het was nog ver voor ‘Rouwen en Vieren’ maar had eenzelfde idee al. De titel was Lijdensweg West en de ondertitel ‘Ik zie er nu al tegenop’. Lijden is nog niet zo makkelijk. Zogezegd.
Iedereen die een beetje in coaching of in therapie is geweest, en dat zijn er heel velen, die weet het al: we vermijden pijn en ontwikkelen daarmee patronen waarmee we onszelf weer in de weg zitten. Terwijl de pijn zelf signalen herbergt die ons kunnen helpen groeien. En zoals elke sporter weet; niet te veel pijn, zeker niet. Maar ook niet te weinig. Genadig naar jezelf als je het niet meer kunt dragen, maar realistisch naar jezelf als je weet dat dit bij het leven hoort. Dat het soms pijn doet.
Het christelijke verhaal van de veertigdagentijd is geen roze wolk. Hoe graag we ook de pijn en het lijden vermijden – en niemand hoeft er zich ook masochistisch in te wentelen. Maar het is er, het is reëel en wat deze veertigdagentijd zou mogen brengen – hopelijk – is het besef dat je niet alleen bent. Want pijn aangaan is tot daaraan toe, maar de eenzame worsteling ermee is de ellende. Deze Jezus van Nazareth is toen in de tijd het lijden aangegaan – om allerlei redenen. Maar het heeft de christenheid overtuigt dat hoe donker het ook is, de Eeuwige altijd ergens aanwezig is. Dat het ingewikkeld is om te zien, maar dat er geen moment meer zal zijn die zo vervloekte eenzaam is dat God afwezig is. En dat die aanwezigheid soms licht geeft, een houvast, een hoop, soms een aanwezigheid om je woede en frustratie bij neer te leggen, om verantwoording van te eisen zoals Job dat deed en dan weer onverwachte antwoorden of perspectieven te krijgen.
Kunnen we dat nog wel, lijden? Sommigen zullen zeggen: heb je al eens in mijn leven gekeken, hoe durf je in vredesnaam die vraag te stellen. Aan de andere kant – als je ziet in wat voor behoefte Rouwen & Vieren voorziet, dan besef je ook weer even dat het niet vanzelfsprekend is dat er ruimte is voor rouw en pijn – in onze samenleving. Kortom, onszelf en de ander ruimte geven voor de pijn, zonder oordeel, en vaak ook nog zonder oplossing. Maar niet alleen zijn daarin. Dat is al heel wat.
Tot zover vandaag. Een hele goede donderdag gewenst; met liefde, vrede – en natuurlijk; alle goeds.
