Goddelijk goed
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Goddelijk goed – PopUpGedachte dinsdag 7 januari 2025
Weer springen er mensen in de gracht om iemand uit een auto te redden. Dit keer in Franeker, afgelopen weekend nog in de Keizersgracht in Amsterdam. Ik weet een beetje hoe koud het water is deze weken; ik spring graag even het water in, zonder dat er een auto in ligt. Toch is de tijd die je dan in het water doorbrengt, nogal kort. Zwemmen is een groot woord, met een paar slagen is het wel klaar. En de brandweer raadt het af, dat naspringen. Tenminste, als je twijfelt of je het wel redt. Toch hebben mensen de natuurlijke neiging om het te doen, zo vertelt de brandweer. En dat vind ik dan weer prachtig, juist ook als het bevestigt wordt in Franeker en Amsterdam – oh, en het dus ook nog goed afloopt voor zwemmers en redders.
De mens wil de mens redden, blijkbaar. Kan het niet verdragen om een soortgenoot in het water te zien verdrinken. Automatische empathie, ingebakken in onze genen. Het is één van de waardevolle inzichten in ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman. We kennen allemaal experimenten waarin mensen zomaar kampcommandanten worden, maar we vergeten soms de context: er is hard op deze mensen ingepraat om ze zover te krijgen, zelfs voorgespiegeld hoe dit tegennatuurlijk voelt máár uiteindelijk een hoger doel dient. We moeten ons best doen om mensen van de liefde af te brengen en de medemenselijkheid. Daarom is fakenews in een oorlog zo belangrijk en het voeden van de haat van soldaten en terroristen – tenminste belangrijk; belangrijk voor de oorlog. Als je wilt dat mensen anderen doden, moet je ze ongedierte noemen. Bijvoorbeeld.
Kortom, mens en liefhebben is best wel één. God en liefhebben ook, zegt de Johannes vandaag in een korte brief die ook opgenomen is in dat tweede deel van de Bijbel, het Tweede of Nieuwe Testament. Hij schrijft:
“Dierbaren, laten wij elkander liefhebben, want de liefde komt van God. Iedereen die liefheeft is een kind van God, en kent God. De mens zonder liefde kent God niet, want God is liefde. (…) Hierin bestaat de liefde: niet wij hebben God liefgehad, maar Hij heeft ons liefgehad.”
En dat dit zichtbaar wordt in Jezus van Nazareth, in het herstel van de mens dat met die zoon van God wordt ingezet. Dat ook. En ik hou van deze gedachtes omdat ze zo onvoorwaardelijk zijn. Er staat niet: heb lief, anders ben je niet goed genoeg als mens of voor God. Nee, andersom; je hebt lief, doe dat meer, want daarmee ben je deel van God, ken je God. Wie liefheeft, kent God. Dat wat degene voelt, die liefheeft, dat voelen is God ervaren. Klinkt wat esoterisch voor sommige religieuzen, die zouden graag wat voorwaarden stellen hieraan. Maar Johannes doet dat niet en dat is wel verfrissend. En dan nog iets; het begint helemaal niet met de opdracht om te geloven, of om God dus lief te hebben. De ziel van dit alles is dat je geliefd bent, dáár begint het mee. Niet jij die God zou liefhebben, maar de liefde, God, de Eeuwige, hoe het ook zij, die jou liefheeft.
Komt ‘ie je dan altid uit het water redden? Nou, nee. Daarvoor weten we genoeg van het leven. Maar wie het eenmaal voelt of ziet, die weet dat die niet alleen is. Niet als redder of als iemand die gered moet worden, niet als achterblijver en niet als brandweer. De liefde kent talloze verschijningsvormen en zo ook de Eeuwige – ongrijpbaar soms, maar één ding ben je niet, je bent niet alleen.
Schrale troost zou iemand zeggen; red me liever. Natuurlijk, zoals een kind nu wil wat het meent nu nodig te hebben. En de volwassene leert dat het zo niet werkt, dat het zelfs niet altijd beter is. Dat de donkere wegen van het leven er helemaal bij horen én je ook mens maken. Dat dit niet liefdeloos is, maar het leven zelf. En dat het moed vergt om het uit te houden, om te vertrouwen, om de gok te wagen, om te geloven – om lief te hebben.
Tot zover even vandaag. Over liefde, de natuur van de mens en de uitdaging om terug te keren naar die natuur en de onvoorwaardelijkheid ervan. Omdat het goddelijk goed is. Voor nu en voor vandaag; vrede gewenst, en alle goeds.
