Waar het licht is
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Waar het licht is – PopUpGedachte maandag 7 april 2025
Het is het blauwe uur. Ik kende dat woord helemaal niet, tot ik iemand iets vertelde over deze PopUpGedachte. Het lezen, mediteren, schrijven, opnemen van deze PopUpGedachte tussen zes en zeven ’s ochtends. Ah, in het blauwe uur! En ik kijk naar buiten en ik weet wat ze bedoelt. Alles is blauw wat niet geel is. Wat donker is, heeft een lichtblauwe gloed gekregen. De straatlantaarns brengen het geel. Dat zijn de kleuren van de ochtend – en trouwens ook van de late avond. Oekraïne, denk ik er sinds een poosje bij. Blauw-geel. Ochtendgloren of avondlicht – moge het voor hen in godsnaam ochtendgloren zijn voor een nieuwe dag, een dag van vrede, bevrijding en toekomst. Een dezer dagen.
Vandaag over licht. Ochtendgloren en de vindplaats van het licht. Dit is de veertigdagentijd, een periode van bezinning net als de Ramadan dat is. Die is alweer voorbij, nog even en dan is het ook voor de christenen Pasen – tijd van het licht. De bezinningstijd is begonnen met Aswoensdag: stof zijt gij en tot stof zult u weerkeren. Het besef van onze sterfelijkheid, kwetsbaarheid, aardsheid. En als er iets bevestigt wordt in het nieuws van de dag is het wel de kwetsbaarheid en sterfelijkheid, de kwetsbaarheid van democratische instituten, de sterfelijkheid van de mens. De gewelddadigheid van de mens. De zelfrechtvaardiging van geweld.
Waar is het licht? Vandaag in de lezing van de dag staat dit: “In die tijd richtte Jezus het woord tot de Farizeeën en sprak: 'Ik ben het licht van de wereld. Wie Mij volgt, dwaalt niet rond in de duisternis, maar zal het licht van het leven bezitten.”
Nou, Jezus van Nazareth, kom maar door met dat licht. Want het is dubbel; als ik naar buiten kijk en ik hoor de vogels fluiten en het licht wordt sterker, de lichtblauwe lucht krijgt een roze tint van de opkomende zon, dan zie ik uit naar de dag die komt. Tegelijk is er altijd een zwaarte die ook met ons meereist – of dat nu in je eigen leven is of in het nieuws van de dag. Als jij het licht van de wereld bent, waar leidt je ons dan heen?
Het antwoord van de christelijke traditie is volgens mij altijd deze: door het duister. In dankbaarheid voor het licht. Het vermijden van het donker, omdat we het niet aan zouden kunnen, is redelijk, genadig naar jezelf – je kunt tenslotte niet alles en ook gewoon logisch. Het vrezen voor het donker maakt ons echter zomaar hardvochtig. Daar ergens tussendoor loopt Jezus van Nazareth. Die in de komende periode het duister van de afwijzing, de eenzaamheid, de vervloekte ellende binnengaat. Om mensen te bevrijden, opdat het duister nooit meer helemaal duister zal zijn – omdat niemand die zich daar bevindt ooit nog helemaal alleen zal zijn.
En nu als je me vraagt waar het licht te vinden is, antwoordt ik steevast met die oude zin: het licht schijnt in het duister – en de duisternis heeft het niet gegrepen. Een klassieke Kerstzin, die ik altijd heb opgevat als een opdracht. Schijn licht in het duister! Maar die ik allengs door het leven, door ontmoetingen en wijze mensen, door verblijf in vluchtelingenkampen en het horen van verhalen van rouw, anders ben gaan lezen. Het licht schijnt in het duister is een plaatsbepaling geworden. Een antwoord op de vraag: waar schijnt het licht? Nou, in het duister.
Dat is voor mij de sleutel tot Jezus’ uitspraak: ik ben het licht der wereld. Jezus van Nazareth portretteert zich niet als de betere Ceasar, de betere Trump of betere machtige. Zijn licht schijnt in het duister, flakkerend soms, maar onmiskenbaar. De grootsheid in de eenvoud, de heling in de pijn, de kracht in het onvermogen, de hoop in de kwetsbaarheid. Al die tegenstellingen. Die zo hard nodig zijn deze dagen en waarvan het geheim nog lang niet ontrafeld is en misschien ook nooit gaat worden. Maar wat stukje bij beetje op z’n plek valt als je het leeft. Al is het alleen al zoiets kwetsbaars – want zo voelt het toch – als de crowdfunding by the way. Ongelofelijk dankbaar voor iedereen die meteen al aan boord stapte! Sprakeloos.
Tot zover even vandaag. Een hele goede maandag gewenst – en vrede, en alle goeds.
