De hoop, de toekomst
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
De hoop, de toekomst – PopUpGedachte vrijdag 14 maart 2025
Nou, dan moet je wel iets kunnen zeggen, hè? Met zo’n titel. Alsof er ook maar enige hoop is voor de toekomst. Europa is zich stevig aan het bewapenen – en dat niet alleen; alle klimaatinzet lijkt te worden bevroren. De lange termijn – die niet eens een echt lange termijn is – voor de korte termijn. Niet onbegrijpelijk, maar wel onrustbarend.
Vandaag vooral een vraag wat we hopen van de toekomst, omdat het ons handelen van vandaag al kleurt. Wat we hopen voor mens te zijn of te worden. We worden steeds zuiniger in onze verwachting. Als het niet verschrikkelijk mis gaat, is er al opluchting. Terwijl er vroeger de hoop was dat het goed zou gaan. Maar die is politiek al aardig geparkeerd. Je bent blij dat het niet nog erger is.
En hoe doen we dat met onszelf? Welke ambitie heb ik? Wat voor mens hoop ik te zijn? In de lezing van de dag gaat de rabbi uit Nazareth vol op het orgel over de verwachting en de hoop die hij koestert. Hij refereert aan de wet; niet doodslaan, niet stelen. En als je die wet houdt, dan is dat al heel wat toch? Nou, er is wat hem betreft nogal een verschil tussen wat legaal is en wat moreel is. Er staat:
Gij hebt gehoord, dat tot onze voorouders is gezegd: Gij zult niet doden. Wie doodt zal strafbaar zijn voor het gerecht. Maar Ik zeg u: Al wie vertoornd is op zijn broeder, zal strafbaar zijn voor het gerecht. En wie tot zijn broeder zegt: raka, zal strafbaar zijn voor het Sanhedrin, en wie zegt dwaas, zal strafbaar zijn met het vuur van de Gehenna.
Alle pedagogen schudden hun hoofd, want wie denkt er nou met dreigementen goede mensen te kunnen maken. Maar het is natuurlijk een wakker schudden, een dwarse wake-up call. Zo van; je dacht klaar te zijn met het houden van de geboden zoals ze er liggen; maar de wereld gaat nog steeds naar de verdommenis als we niet véél meer doen en leven dan slechts de buitenkant van de wet bewaken. Je kunt hartstikke democratisch verkozen zijn en recht hebben om allerlei wetten uit te vaardigen en nog steeds dictatoriale trekken vertonen. En daar komen we er niet mee, met elkaar.
Het is niet de vraag wat mag, maar de vraag waar de hoop ligt, de toekomst. Wat voor mens ik zou willen zijn. Of ik zo kan groeien dat haat en cynisme of afgeven op een ander langzaam uit het systeem verdwijnt. Omdat je anders hebt leren kijken, of anders hebt leren geloven. Ik herinner me nog een scène uit de voorstelling Liefhebben van Laura van Dolron, dat in een of ander Aziatisch land een monnik haar zag en zij hem. En de zachte, ontspannen blik van liefde en waardering, zonder iets te hoeven – ze werd er bijkans chagerijnig van. Het is zo confronterend – je innerlijke onrust en dan de totale rust van iemand die zich werkelijk heeft overgegeven aan het pad van de Eeuwige. Ik kan me haar frustratie zo voorstellen. En tegelijk; dat dan willen, hopen, verlangen. Dat de innerlijke rust, het vertrouwen, het geloof langzaam in je groeit.
Dan vallen allerlei wetsbepalingen weg -want dat zijn de buitenste randen van wat betamelijk is voor een beetje normaal samenleven. Maar daar ligt niet de hoop, die ligt een heel stuk verder. Niet als eis omdat je anders niet goed genoeg bent, maar als verlangen omdat we het anders niet gaan redden met elkaar om goed samen te leven, om te zorgen, te helen, te verbinden.
Daar is zo’n vastentijd als deze ook voor bedoeld – of je nu vast of niet – niemand die het van je eist er bestaan geen wetten voor, maar het is een vrijwillige oefening van de ziel en van het lijf om te groeien als mens, als hoopdrager, als ‘beeld van God’ op aarde zouden de teksten zeggen – nogal een ambitie is dat. En als er iets doorschittert is dat al heel wat. Tegelijk is er veel meer van zichtbaar al dan je zelf zou denken.
Tot zover. Een hele goede vrijdag gewenst en een heel goed weekend.
