Je bestaan
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Je bestaan – PopUpGedachte dinsdag 25 maart2025
Ik geef opdat jij geeft – do ut des – dat was ongeveer het principe van de Romeinse godsdienst in de tijd van het Romeinse rijk, aldus de kenners. Je investeert een offer en dat levert als het goed is zoveel gunst op of voorspoed, dat het de investering waard is. Voor wat, hoort wat of quid pro quo: het één voor het ander. Niet voor niets lijken al die uitspraken in het Latijn, de taal van het Romeinse rijk.
Het Rijk zelf mag dan zijn ingestort, het principe is aardig blijven hangen. Heeft het zin om te investeren in deze sport, in dit dieet, in deze vriendschap of zelfs in deze relatie – want wat levert het onder aan de streep op. En deze baan; hoeveel geld of hoeveel geluk krijg ik ervoor terug. Het past naadloos in ons systeem van kapitalisme, waar nog een extra uitdaging is toegevoegd aan het do ut des; hoe kan ik zo weinig mogelijk geven voor zo veel mogelijk resultaat. Winstmaximalisatie en concurrentie – en zie daar, onze maatschappij. Ook ondertussen op de rand van instorten trouwens, net als dat Romeinse rijk – want de aarde is een beetje uitgeput geraakt van deze race-to-the-bottom en het klimaat begint gaten en scheuren te vertonen. Ze houdt het niet meer.
Vandaag in de lezing van de dag citeert Paulus een stukje uit een Psalm – net anders dan de Psalm die bewaard is gebleven. Deze: ‘Offers en gaven hebt u niet verlangd, maar u hebt mij een lichaam gegeven; brand- en reinigingsoffers behaagden u niet. … Hier ben ik om uw wil te doen.’ Paulus schrijft het toe aan Jezus van Nazareth en zijn manier van leven en doen – met de oproep in tweede instantie om ons daar eens aan te spiegelen.
Deze praktijk, deze christelijke versie van een samenleving bouwen, zit niet te wachten op offers en investeringen. Of berekenende winstmaximalisatie. Het Do-Ut-Des principe was niet de bedoeling, ze zeggen dat er een alternatief principe bestaat met maar één letter verschil: Do Ut Das. Ik geef zoals jij geeft. Jij geeft, ik geeft, daar is niets van onderling afhankelijk.
De Eeuwige die in sommige religie offers verlangt om zo uiteindelijk de gelovige te kunnen belonen, heeft geen zin aan de offers maar zegt: ik heb je toch een lichaam gegeven. Nou dan. Ik hoor erin: ga dan leven, ga dat lichaam zijn, ga die lichamelijke verbinding met het leven aan. Wees die hand voor de wereld, voor de ander. Kijk en kijk goed, luister en luister echt – naar vogels, natuur, de roep om recht, om liefde. Spreek goede woorden, laat dat hart overstromen van liefde, voel aan je water dat er iets nodig is wanneer het nodig is. Wees dat mens.
Als een ouder naar een kind; die niet verwacht dat het kind de oudedagpolis is tenzij als grapje. Maar dat het kind zichzelf wordt en gaat leven. Dat als grootste plezier. Zo de Eeuwige; ik heb je een lichaam gegeven. En het antwoord van de rabbi is niet: ik zal je terugbetalen of wat dan ook. Maar het gevoel van een hogere roeping: ik besta om op aarde iets uit te leven; om in lijn met de scheppende creativiteit, de zorg van de Eeuwige, te scheppen en te zorgen. Onvoorwaardelijk voor alles wat leeft verantwoordelijkheid te voelen – met besef van eigen beperktheid want ik ben God niet.
Uitstappen uit de do-ut-des trein, oefenen om te geven zonder terug te verwachten, om te zijn wie je eigenlijk allang bent; zonder de angst dat het niet goed genoeg is. Leren hoeveel dat eigenlijk wel niet is; zijn wie je bent. Dat is de liefdevolle variant van de markt. Wees, besta, heb lief.
Tot zover vandaag. Een hele goede dinsdag gewenst – en vrede, en alle goeds.
