Dovemansoren
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
Tekst onder afbeelding
Dovemansoren
Goedemorgen en van harte welkom bij de PopUpGedachte. Ik ben RIkkko en ik schrijf overwegingen om de dag mee te beginnen. Vandaag met de titel
Dovemansoren – PopUpGedachte donderdag 27 maart2025
Waar zijn de stemmen die nog spreken van een andere wereld, van hoop en van toekomst, van een wereld die klopt? Wie spreekt ons aan op onze manier van leven, wie houdt ons leven tegen het licht? En wie doet dat bij onze ministers, bij de machtigen van de wereld – of wacht, misschien doen we het allemaal wel? En is het daarom zo’n kakofonie van stemmen en kritieken. Is niemand meer profeet of zijn we allemaal profeet geworden? Hoe zit het vandaag de dag?
In de oude tijden, ver voor onze jaartelling waren er profeten in het oude Israël. Ze hielden de machten een spiegel voor, als ze weer eens op wapens en monsterverbonden vertrouwden om te overleven – in plaats van hun lot te leggen in de hand van de Eeuwige die wel zou voorzien. Als ze weer eens de kwetsbare lieten lijden en de rijken voordeeltjes gaven. Manieren van doen die altijd weer terugkeren binnen culturen, beschavingen en samenlevingen – een soort betonrot die door slecht onderhoud knaagt aan de fundamenten. En de profeten wezen erop, beroemde figuren als Jesaja en Jeremia. Soms nogal klagend of aanklagend, we hebben er een Nederlands woord aan overgehouden, aan die laatste profeet: jeremiëren. Jammeren, klagen, dat soort dingen. Vandaag een citaat uit dat gerejemieer:
“Sinds de uittocht van uw voorvaderen uit Egypte, tot heden toe, heb Ik (zegt J, namens God) u mijn dienaren de profeten gezonden, telkens weer. Maar ze hebben niet naar Mij geluisterd en Mij niet gehoorzaamd. Ze bleven hardnekkig, meer nog dan hun voorvaderen. Zeg hun dat alles, luisteren zullen ze niet, roep het hun toe, antwoorden zullen ze niet.”
Altijd zijn er stemmen geweest, maar het mag niet baten. Mogelijk een hyperbool om toch gehoor te vinden – want waarom zou je het anders nog zeggen als het zinloos is. Verder wel herkenbaar; je hebt profeten in wetenschap en in activisme, in columnisten en religieuze leiders; maar hoe vaak is dat niet een preaching for the choir – preken tegen degenen die het al met je eens zijn.
Met dat ik begon te denken zojuist vroeg ik me af waar de profeten vandaag zijn. Nu denk ik dat het profetenschap gedemocratiseerd is – iedereen met een X-account is er eentje. En wie profeteert, houdt zomaar op met luisteren. Dat is overigens niet anders in de oude teksten. Aan het hof van de koning waren dan 100 profeten die de koning naar de mond praten en zo een aardig baantje of positie verkregen – en dan had je de doemdenkers als Jeremia. Die dan met een juk, zo eentje dat je een os oplegt om in jouw dienst een ploeg te trekken, door de stad liep omdat hij zei dat vanwege hun ontrouw aan de goddelijke goedheid en de afspraken over onderlinge zorg – ze veroverd zouden worden door een vijandelijke macht en geknecht zouden worden. Iedereen haatte hem om z’n gejeremieer.
Belangrijk dat die teksten er liggen. Want aversie tegen gejammer van mensen die de ondergang voorspellen – of ze nu een rebelse engelse naam hebben en op de snelweg staan of dat ze in maatpak in de Kamer daar iets over zeggen – aversie voelen we toch wel of onvermogen. En dan gaat de overlever in ons proberen de boodschap weg te duwen en drukken we onze oren dicht. Terwijl het misschien zinnig is om echt te luisteren – en doen de machtigen dan niet, dan misschien in elk geval jezelf.
Oefenen in oren openen. Zonder meteen de overlever aan te zetten of de schuld ergens te zoeken. Maar het te zien, het te eren als mogelijk een profetenstem en dan te zoeken hoe het anders kan.
Tot zover vandaag. Een hele goede donderdag gewenst – en vrede, en alle goeds.
